Cinsel Eğitim

Cinsellik Çocuğa Ne zaman ve Nasıl Anlatılmalı…?0-6 yaş arasında çocuğu olan aileler cinsel sorular ile karşılaştıklarında ne yapacaklarını, ne diyeceklerini şaşırırlar. Çocuk hiç olmadık yerde bir soru sorar, televizyon izlenirken bir öpüşme sahnesi çıkar ya da anneyle babanın öpüşmesine şahit olunur.. . Bu gibi benzer durumlarda aileler adeta buz keser ve hiçbir şey olmamış gibi olayın üstünü örtmeye çalışır ve ortamda tuhaf bir gerginlik oluşur.

Hem ailenin hem de çocuğun bu tarz zor durumlarda kalmaması için anne babalar ve çocuklar bu konuda doğru ve yeterince bilgilendirilmelidir. Bu yazıda çocukların cinsel gelişimi ve ailelerin cinsellik konusundaki doğru tutum ve davranışlarından bahsedeceğim.

3 yaşına kadar cinsel algı ve gelişim konusunda kız çoğu ve erkek çocuğu arasında belirgin bir fark yoktur. Cinsel organları her iki cins için de diğer organlarından farksız durumdadır. Yani kız çocuk için vajina, erkek çocuk için de penisin bacak ya da kulak gibi bir organdan farkı yoktur. İşte bu nedenle bu yaşlarda çocuklar aile büyüklerinin yanında cinsel organlarını tutabilir ya da ayıp olarak karşılanabilecek hareketler yapabilirler. Eğer aile çocuğa “aa ayıp öyle yapılmaz, çabuk çek elini, sakın bir daha oraya dokunma!” şeklinde bir uyarıda bulunursa çocuğa cinsel organının pis, gizlenmesi gereken ayıp bir organı olduğunu öğretmiş olur. Bu yanlış tutum sırasında kız – erkek farkı da mevcuttur. Genellikle erkek çocuklara “göster bakalım pipini” şeklinde bir tutum sergilenerek kız çocuklarına lafı bile ettirilmez. Burada çocukların öğrendiği şey ise kız çocukları için gizlenecek saklanacak ayıplanacak bir organının varlığı, erkek çocukları için ise muhteşem ve gösterilmeye değer bir organı olduğudur. Maalesef bazı durumlarda bu tutum kız çocukları tarafından eksik bir organının olması şeklinde de yorumlanabilir.

3-4 yaşından sonra kız ve erkek çocuklar cinsellikle ilgili sorular sormaya başlarlar. Aslında bu cinsel eğitime hazır olduğunu gösteren dönemin başlangıcıdır. İlk etapta kızlar erkeklerden daha hızlı gelişirler fakat daha sonra bu fark kapanır. Burada sorulan sorulara yanıt vermemek ya da yanlış denebilecek cevaplar vermek çocukların oradan buradan edindikleri, gördükleri ve şahit oldukları bazı bilgileri çok yanlış yorumlamalarına sebep olmaktadır. Mesela bir erkeğin tuvaletini yaptığını gören bir kız çocuğu ayakta tuvaletini yapmaya çalışabilir. Ya da kız kardeşinin altını temizlerken gören bir erkek çocuk kız çocuğunun var olan pipisinin sünnet edildiğini ve orada açık bir yara oluştuğunu düşünebilir. Sünnet artık onun için bir fobi haline gelmiştir artık. Leyleklere inanmak, babanın varlığını sorgulamak, vajina için kutu benzetmesi gibi yapılan birçok yanlışlar mevcuttur.

Peki doğru cinsel eğitim kim tarafından, ne zaman ve nasıl verilmelidir? Doğru cinsel eğitim anne-baba tarafından verilmelidir, yani çocuğun en güvendiği iki insan tarafından. Anne kız çocuğa baba erkek çocuğa anlatır diye bir kural yoktur. Tam tersine kadın erkek eşitliğini vurgulamak ve kız çocuklarının erkeklere, erkek çocuklarının ise kadınlarla sağlıklı bağlanma stilinin gelişmesi açısından, çocuğun cinsiyeti ne olursa olsun anne babanın ortak bilgilendirmesi bu konuda çok önemlidir. Çocuğun cinsel organlar hakkında, öpüşme ya da hamilelik gibi kavramlar hakkında ufak tefek soru sormaya başlaması çocuğun eğitime hazır olduğunu gösterir ve bu da doğru zamanı işaret eder. Her sorudan aldığı cevap sonrasında çocuk hazmetme dönemine geçer ve daha sonrasında yeni bir soruyla size gelebilir. Cinsel organlar anlatılırken medikal isimleriyle tanımlanmalı ve farklı benzetmeler yapılmamalıdır. Çocuğa her verdiğiniz cevabın arkasında yatan mesaj şu olmalıdır: “bana gönül rahatlığıyla aklına gelen soruları sorabilirsin ve sana arkadaşlarından veya diğer insanlardan daha doğru ve geniş bilgi vereceğime emin olabilirsin. Bu nedenle merak ettiğin bir şey olursa önce anne-baban olarak bize sormalısın.” Böylece çocuğunuz size güvenecek ve cinsellik hakkında yanlış anlamalara mahal vermemiş olacaksınız. Televizyonda çıkan öpüşme sahnelerini değiştirmek zorunda değilsiniz. Tam tersine bunlar cinsel açıklamaların başlangıcı için bir fırsat olabilir. Çocuğunuz size öpüşmekle alakalı soru sorduğunda yetişkinlerle ilgili bilgiyi verip kendisinin bunun için henüz daha küçük olduğunu söyleyebilirsiniz. Çocuk nasıl oluyor? Sorusunun cevabı leylekler getirdi değil; babadan gelen tohumların annenin bacaklarının arasından geçerek karnına yerleştiğini ve bebeğin orada büyüyerek 9 ayın sonunda dünyaya geldiği şeklinde olmalıdır.

İşin özü çocuğunuzun size sorduğu cinsel sorular karşısında dürüst olun ve gerilmek yerine içinizden geldiği ölçüde doğru cevaplarla karşılık verin. Böylece yanlış insanlardan ve gördüklerinden öğrenmek yerine her zaman önce size soracaktır. Bu olumlu ve doğru tutumunuzla çocuğunuzu yanlışlara ve tehlikelere karşı korumuş ve hatta daha sonra ki hayatında sağlıklı bir ilişkisi olması için elinizden geleni yapmış olursunuz.

Yazar Hakkında

Psk.İrem GÜNGÖR

Ankara doğumlu İrem Güngör, Bilkent Üniversitesi psikoloji bölümü mezunu. Halen Ege Üniversitesi “Madde Bağımlılığı” hakkında yüksek lisans yaparken, İzmir psikoloji merkezinde danışanlarına profesyonel destek vermektedir. Aile danışmanlığı, cinsel terapi, Wisc-4, oyun ve şema terapi konularında aldığı uzmanlık sertifikalarının yanı sıra çocuk ve ergen psikolojisi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, kaygı bozukluğu ve iletişim problemleri ile ilgili çalışmalarına ve eğitimlerine devam etmekte, danışanlarına bu konularda da destek vermektedir.